Coronaviruses (CoV) là một họ các vi rút có thể gây ra các bệnh lý của đường hô hấp trên và đường tiêu hóa ở người và một số loài động vật. Vi rút corona thường lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp với chất tiết đường hô hấp của người bệnh. Bệnh thường hay xảy ra vào mùa đông và đầu mùa xuân. Ở người, vi rút corona có thể gây bệnh nhẹ từ cảm lạnh thông thường đến các bệnh nghiêm trọng hơn như Hội chứng viêm đường hô hấp vùng Trung Đông (MERS-CoV) và Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV). Chủng vi rút mới thuộc họ corona (nCoV) là chủng mới chưa xác định trước đây ở người.
Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc đã ghi nhận các trường hợp viêm phổi cấp do chủng coronavirus mới. Trường hợp bệnh đầu tiên khởi phát vào ngày 12/12/2019, tính đến ngày 13/01/2020 đã ghi nhận 59 trường hợp mắc, 07 trường hợp nặng, 01 trường hợp tử vong, 02 trường hợp đã hồi phục hoàn toàn, các bệnh nhân khác trong tình trạng ổn định và chưa ghi nhận trường hợp cán bộ y tế bị nhiễm bệnh. Hiện chưa có bằng chứng rõ ràng về việc lây truyền từ người sang người. Từ ngày 13/01/2020 đến nay, thành phố Vũ Hán chưa ghi nhận trường hợp mắc mới. Trường hợp tử vong là nam 61 tuổi, thường xuyên đến mua hàng tại chợ Huanan ở thành phố Vũ Hán (nơi có nhiều trường hợp mắc bệnh được ghi nhận) và có tiền sử bị u ổ bụng và bệnh gan mạn tính. Ngày 09/01/2020, Trung Quốc đã xác định được chủng vi rút mới thuộc họ coronavirus, đã có 41 trường hợp xét nghiệm dương tính với nCoV (bao gồm cả trường hợp tử vong).
Trước tình hình diễn biến phức tạp của các trường hợp viêm phổi cấp do chủng vi rút mới corona (nCoV) tại thành phố Vũ Hán, Bộ Y tế đã chỉ đạo Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam thường xuyêncập nhật thông tin kịp thời từ WHO, Cơ quan đầu mối quốc gia thực hiện Điều lệ Y tế quốc tế, mạng lưới văn phòng đáp ứng khẩn cấp khu vực ASEAN để xác minh, cập nhật cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh và các hoạt động phòng chống để chia sẻ với các Văn phòng đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng khu vực tại các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, cung cấp thông tin cho các cơ quan báo đài và đơn vị phòng, chống dịch bệnh trong nước. Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch đáp ứng phòng chống bệnh viêm phổi cấp do chủng mới của vi rút corona (nCoV) với ba tình huống diễn biến dịch bệnh. Duy trì hoạt động của Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng tại Bộ Y tế và các viện khu vực, tổ chức đánh giá nguy cơ dịch bệnh lây truyền vào Việt Nam với sự tham gia của các chuyên gia quốc tế (WHO, US-CDC, FAO) và các đơn vị liên quan để kịp thời đề xuất các hoạt động phòng, chống dịch phù hợp. Tăng cường việc giám sát dịch bệnh truyền nhiễm tại cửa khẩu, cơ sở y tế, cộng đồng thông qua hệ thống giám sát thường xuyên và giám sát dựa vào sự kiện (EBS), đặc biệt tổ chức giám sát chặt chẽ thân nhiệt khách nhập cảnh bằng máy đo thân nhiệt từ xa và quan sát tình trạng sức khỏe tất cả các hành khách nhập cảnh về từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc; phát hiện sớm, cách ly và xử lý kịp thời các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh. Hiện tất cả các cửa khẩu đã tăng cường công tác giám sát hành khách đến từ vùng có dịch, chuẩn bị các kế hoạch ứng phó, phòng cách ly tạm thời, các trang thiết bị thiết yếu phòng, chống dịch. Chỉ đạo các cơ sở y tế tăng cường công tác phòng chống nhiễm khuẩn tại các bệnh viện, có kế hoạch phân luồng, cách ly các trường hợp khám bệnh viêm đường hô hấp cấp.
Ngày 14/01/2020, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm của Việt Nam đã phát hiện 02 trường hợp (quốc tịch Trung Quốc, cư trú tại thành phố Vũ Hán nhập cảnh vào Việt Nam) có biểu hiện sốt tại sân bay Quốc tế Đà Nẵng qua máy đo thân nhiệt từ xa và đã được cách ly, theo dõi chặt chẽ. Các mẫu bệnh phẩm đã được lấy gửi về Viện Pasteur Nha trang để xét nghiệm xác định tác nhân gây bệnh; lập danh sách những người tiếp xúc gần để theo dõi sức khỏe; Bộ Y tế đã tổ chức Đoàn công tác làm việc với Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Đà Nẵng để tăng cường chỉ đạo công tác phòng, chống dịch bệnh.
Hiện Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh, tuy vậy nguy cơ dịch bệnh lây truyền vào Việt Nam là hoàn toàn có thể do nước ta có giao lưu thương mại, du lịch rất lớn với Trung Quốc. Bộ Y tế tiếp tục tổ chức các Đoàn công tác của Bộ Y tế đi kiểm tra công tác phòng, chống dịch bệnh tại các địa phương có các cửa khẩu lớn, giáp với Trung Quốc trong tháng 1, 2/2020. Bộ Y tế đã chỉ đạo các địa phương chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh xâm nhập và sẵn sàng thu dung, điều trị, quản lý tốt các trường hợp bệnh ngay khi phát hiện.
Để chủ động phòng chống bệnh viêm phổi cấp do chủng vi rút mới coronavirus tại thành phố Vũ Hán, Bộ Y tế khuyến cáo người dân và cộng đồng thực hiện tốt các biện pháp sau:
1. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh viêm đường hô hấp cấp tính; khi cần thiết phải tiếp xúc với người bệnh phải đeo khẩu trang y tế đúng cách và giữ khoảng cách khi tiếp xúc.
2. Giữ ấm cơ thể, vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, súc họng bằng nước sát khuẩn miệng để phòng bệnh viêm phổi.
3. Cần che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất bằng khăn vải hoặc khăn tay để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp.
4. Hạn chế tiếp xúc gần với các trang trại nuôi động vật hoặc động vật hoang dã.
5. Những người trở về từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc hoặc có tiếp xúc gần với người mắc bệnh viêm phổi tại thành phố Vũ Hán trong vòng 14 ngày nếu có dấu hiệu sốt, ho, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời.
Theo Cục Y tế dự phòng